Een bouwhoek voor alle kinderen.

Kijk eens naar de bouwhoek(en) in het kindercentrum. Vraag je af hoe interessant deze bouwhoek is. Is de bouwhoek voor ieder kind van de groep aantrekkelijke? En waarom is dat belangrijk? Bouwen stimuleert creativiteit bij kinderen. Je moet oplossingen zoeken om de toren niet om te laten vallen. En als de toren wel omvalt vereist het doorzettingsvermogen om je doel te bereiken. Je ontdekt dan misschien ook constructietechnieken die minder voor de hand liggend zijn, maar wel functioneren.

Daarnaast betekent bouwen bezig zijn met ruimtelijk inzicht en rekenvaardigheden. Je leert over iets plaatsen in de ruimte. Je ontdekt dat bouwwerken als ware veranderen door het vanuit een andere hoek te bekijken. Van bovenaf ziet het er anders uit dan bekeken vanaf de zijkant. Maar de zijkant verschilt weer van de voorkant van het bouwwerk. Ook het inschatten van hoeveelheden komt bij bouwen aan bod. Heb ik voldoende blokjes om dat bouwwerk te kunnen bouwen? 

Over het algemeen voelen jongens zich meer aangetrokken tot de bouwhoek dan meisjes. Het is de vraag of dit ook echt zo is. Onbewust worden wij allen beïnvloedt door de maatschappelijke visie op jongens en meisjes. Check de teksten en printjes van kinderkleding. Het is dan lief versus stoer en bloemen versus auto’s. Ook in de speelgoedwinkel is er een duidelijke scheiding tussen meisjes en jongens speelgoed. Onbewust doet deze benadering iets met jongens en meisjes, zeker als het de overhand heeft. 

Jongens versus meisjes

Een bouwhoek met verschillende materialen en vanuit verschillende vaardigheden bekeken, kan een opening betekenen voor alle kinderen. Het is een mogelijkheid om je eigen talenten te ontdekken. Als kinderopvangorganisatie kun je verschil maken door alle kinderen in aanraking te laten komen met een ander perspectief dan wat kinderen wellicht vanuit huis meekrijgen. Je kunt kinderen verrijken met onbekende werelden, terwijl je hun kennis en vaardigheden versterkt. 

Als begeleider kun je de bouwhoek bijvoorbeeld uitbreiden met lapjes stof, zwemnoodles, schuimrubber en kurk. Denk ook aan decoratiemateriaal als glintersteentjes en veertjes. Kinderen kunnen hun bouwwerken verfraaien naar behoefte. Zo bied je alle kinderen nieuwe mogelijkheden in de bouwhoek. 

Begeleider & begeleiding

Naast het aanbieden van rijk en gevarieerd materiaal is jouw rol ook essentieel. Hoe ga jij om met de bouwhoek? Hoe introduceer jij de materialen? En speel jij soms mee of niet? Het is van belang dat jij zorgdraagt voor de hoek. Goed voorbeeld, doet goed volgen. Stuk speelmateriaal is niet uitnodigend om mee te spelen. Gooi het weg, repareer het of gebruikt het voor een creatief project. 

Bouwmaterialen kunnen ook tijdelijk zijn. Is de aantrekkingskracht van het materiaal weg, haal het tijdelijk weg en biedt het op een later moment weer aan. Dat kan, wanneer kinderen erom vragen of wanneer jij ziet dat het hen weer iets zal brengen. Zo blijft de hoek inspireren.

Als begeleider kun je het materiaal introduceren door het materialen neer te zetten en te zien wat de kinderen ermee doen. Dit kan een teleurstellende ervaring worden. De kinderen weten wellicht niet wat zij met die zwemnoodles kunnen. Zij herkennen het misschien wel, maar niet binnen deze setting. Wat wordt er nu van hen verwacht? Onduidelijkheden kunnen bijdragen aan onwenselijk gebruik en gedrag. 

Het is dan ook beter om de materialen te introduceren door het te benoemen en er vervolgens samen mee te spelen. Zo laat jij spelenderwijs de mogelijkheden en onmogelijkheden van het materiaal zien. Je speelt je eigen spel en maakt een eigen bouwwerk. Je stelt de kinderen niet steeds vragen, maar vraagt je soms hardop af hoe jij iets kunt doen. Denk aan vragen als: Hoe kan ik deze auto laten rijden? Ik wil een raam in mijn gebouw, hoe moet ik dat doen? Heeft een giraffe een hoog hek of kan het ook een laag hek zijn? Wanneer het niet lukt, zeg je dit ook. Hmm, dit is wel een erg klein huisje voor dit poppetje. Hij kan niet eens staan. Je kunt ook mededelen hoe iets gelukt is. Kijk, ik legde dit blokje op deze closetrollen en nu heb ik een poort. Je stelt jezelf in feite de vragen, waar je kinderen mee ziet worstelen. Jouw vragen reflecteren hun gedrag. Stel dus pas de vragen, wanneer deze relevant zijn. Wees je ook bewust dat al jouw vragen andere kinderen kunnen afleiden van hun eigen bouwproces. Jouw vragen voegen dan niets toe, maar belemmeren dan meer.

Jouw aanwezigheid in de bouwhoek kan ook nieuwe bouwers aantrekken. Zij voelen zich nu veilig genoeg om iets te proberen. De volgende keer zal het hen gemakkelijker afgaan. Zij weten wat zij daar kunnen doen. 

Observeren voor inspiratie

Een bouwhoek moet inspireren tot het bouwen en creëren. Beeldmateriaal kan kinderen helpen om eens iets anders te bouwen. Het kan ook zorgen dat zij in andere vormen gaan denken dan normaal. Creative like kids heeft fotokaarten voor de bouwhoek ontwikkeld. Deze kun je printen en ophangen of los gelamineerd aanbieden. 

Bij het interessanter maken van een bouwhoek zijn de kinderen de inspirators. Observeer hen om te kijken wat zij met de materialen doen en wat zij zeggen. Het is een bron aan informatie. Jij kan daardoor de bouwhoek steeds beter laten aansluiten bij de kinderen op de groep. 

januari 2023